Ōrātiō rēcta ('....') / Ōrātiō oblīqua ('....')
Exempla
(Ōrātiō rēcta:) Sabīnī: "Quid ā nōbīs postulās?" Tarpēia: "Postulō id
quod in sinistrīs manibus habētis."
(Ōrātiō oblīqua:) Sabīnī ā Tarpēiā quaesīvērunt 'quid ā sē postulāret?'
Tarpēia respondit 'sē postulāre id quod in sinistrīs manibus habērent.'
1. Aemilia: "Cūr Iūlia plōrat?" Aemilia quaerit 'cūr Iūlia plōr?'
2. Quīntus: "Iūlia plōrat, quia Marcus eam pulsāvit." Quīntus respondet 'Iūli plōr, quia Mārcus eam pulsāv."
3. Iūlius: "Puer quī puellam pulsat improbus est." Iūlius dīcit 'puer quī puellam puls improb es.'
4. Trōiānī: "Lāocoōn poenam meruit quod hastā scelerātā sacrum rōbur laesit." Trōiānī 'Lāocoont poenam meru' dīcēbant, 'quod hastā scelerātā sacrum rōbur laes.'
5. Poenī "Aenēās Trōiā vēnit" inquiunt, "cum quō virō pulchra Dīdō concubuit!" Fāma nārrābat 'Aenē Trōiā vēn, cum quō virō pulchra Dīdō concubu.'
6. Tullus: "Quid petentēs vēnistis?" Albānī "Invītī" inquiunt "aliquid quod tibi displicet dīcēmus: rēs repetītum vēnimus." Tullus ab Albānīs quaerit 'quid petentēs vēn?' Iī dīcunt ' invīt aliquid quod Tullō
displice dict : rēs repetītum vēn.'
7. Horātius pater: "Fīlia mea iūre caesa est. Nē mē, quem paulō ante cum ēgregiā stirpe cōnspexistis, orbum līberīs fēceritis!" H. prōclāmāvit 'fīli iūre caes !' Ōrābat 'nē , quem paulō ante
cum ēgregiā stirpe cōnspex, orbum līberīs fac!'
8. Cn. Octāvius: "Rēgiī puerī Macedonēsque aliī quī Samothrācae sunt, sī
trānsierint ad Rōmānōs, incolumitātem lībertātemque et sua omnia servābunt
quae aut sēcum habent aut in Macedoniā relīquērunt." Prōnūntiātum est
'rēgi puer Macedonasque ali quī Samothrācae , sī trāns ad Rōmānōs, incolumitātem lībertātemque et sua omnia servāt quae aut sēcum hab aut in Macedoniā relīqu.'
9. Hannibal: "Omnēs in ūnam Eumenis rēgis concurrite nāvem! quem sī cēperitis aut interfēceritis, magnō vōbīs praemiō erit." H. iīs praecēpit 'omnēs ut in Eumenis rēgis concurr nāvem; quem sī
cēp aut interfēc, magnō praemiō .'
10. Prūsiās: "Nōlīte id ā mē fierī postulāre quod adversus iūs hospitiī est!" Prūsiās recūsāvit 'nē id ā fierī postul quod adversus iūs hospitiī '.
11. Paulus: "Et convīvium īnstruere et lūdōs parāre eiusdem est quī vincere bellō scit." Vulgō dictum ipsīus ferēbant 'et convīvium īnstruere et lūdōs parāre eiusdem quī vincere bellō sc.'
12. Paulus: "Quod bellum per quadriennium quattuor ante mē cōnsulēs gessērunt, id ego quīndecim diēbus perfēcī!" Paulus dīxit 'quod bellum per quadriennium quattuor ante cōnsulēs gess, id quīndecim diēbus
perfēc!'