LINGVA LATINA PER SE ILUSTRTA

Hans Henning Ørberg

EXERCITIA LATINA II

CAPITVLVM LV

Exercitium 3

Lēctiō II
versūs 107-214

aequābilitās
approbāre
coetus
commūniō
coniūnctiō
cōnstitūtiō
dēvincīre
disputātiō
dissentīre
distinguere
dominātus
excidere
explicāre
globus
ingredī (in)
inīquitās
mūnus
particeps
persaepe
populāris
quamvīs
quī- quae- quodvīs
ratus
secus
sphaera
status
ūsuī esse

1. Archimēdēs in sīve aēneā certōs et [= ratiōne cōnstitūtōs] astrōrum mōtūs dēclārāvit.

2. Laelius [< disputāre] dē rēbus caelestibus inūtilēs esse cēnsēbat nec Tūberō [<> cōnsentiēbat].

3. Laelius dīxit 'id esse praeclārissimum sapientiae [= officium] ut discāmus eās artēs quae efficiant ut [dat < ūsus] cīvitātī sīmus.'

4. Ergō Scīpiōnem rogāvit ut [= explānāret] quem exīstimāret esse optimum [< stāre] cīvitātis.

5. Cēterī id admodum [= probāvērunt].

6. Scīpiō [= saepissimē] dīxerat 'optimum statum cīvitātis esse quem māiōrēs nostrī nōbīs relīquissent.'

7. Antequam est in disputātiōnem [= coepit disputāre] dē rē pūblicā, Scīpiō explicāvit quid esset 'rēs pūblica':

8. "Rēs pūblica est 'rēs populī', populus autem [< coīre] hominum iūris cōnsēnsū et ūtilitātis [< commūnis] sociātus."

9. [< coniungere] tēctōrum domiciliōrum causā cōnstitūta 'oppidum' vel 'urbs' appellātur dēlūbrīs [: īnsignis] spatiīsque commūnibus.

10. Cīvitās, quae est ' [< cōnstituere] populī', regenda est aut ab ūnō, quī 'rēx' vocātur, aut ā dēlēctīs, quī 'optimātēs' dīcuntur, aut ā populō, quae cīvitās appellātur ''.

11. Ex hīs tribus generibus Scīpiō nūllum perfectum esse cēnset, sed tolerābile esse [= quodlibet], sī teneat illud vinculum quod hominēs reī pūblicae societāte [= vincit].

12. In rēgnō nimis expers est populus commūnis iūris et cōnsiliī, et in optimātium [< dominārī] vix [<> expers] lībertātis est multitūdō.

13. Cum omnia geruntur per populum, iūstum [= etiam sī iūstissimus est], tamen ipsa [< aequābilis] affert [< inīquus], cum nūllōs gradūs dignitātis habeat.

14. Ex librō antīquō aliquot pāginae [< ex + cadere].

15. Sī valēs, gaudeō, sīn [= aliter], ad tē properābō.


Index Cap. 55 Ecercitium 2 Cap. 55 Exercitium 4