1. Dum utrīque suōs adhortantur [= hortantur], ternī iuvenēs concurrunt.
2. Duo exercitūs prō castrīs [= ante castra] stantēs illam pugnam dē pūblicō imperiō aut servitiō [= servitūte] intentī spectant.
3. Arma increpuērunt/increpuēre [= strepitum fēcērunt] nec tantum mōtus [< movēre] corporum et agitātiō [< agitāre] anceps [= in utramque partem] gladiōrum, sed etiam vulnera spectābantur.
4. Tribus Albānīs vulnerātīs, duo Rōmānī exspīrantēs/expīrantēs [= morientēs] concidērunt, ūnus verō integer [= incolumis] fuit.
5. Horātius, cum tribus Albānīs vulnerātīs nēquāquam [= nūllō modō] pār esset, intellēxit pugnam dīvidendam esse, ut singulōs vinceret.
6. Ergō fugere coepit, et respiciēns vīdit trēs Albānōs vulnerātōs sē magnīs intervāllīs [= spatiīs interiectīs] persequī.
7. Citō conversus proximum Albānum cecīdit, dum exercitus Albānus alterīs inclāmat [= clāmōre suādet] ut frātrī auxilium ferrent.
8. Victor gladiō intāctus [= nōn tāctus] alterum Albānum interfēcit, priusquam tertius eum cōnsequī posset.
9. Iam tertius Albānus, quī vulnere et cursū fessus strāgem [= caedem] frātrum vīderat, sōlus victōrī hostī obiectus [= oppositus] est.
10. Horātius citō pugnā dēfūnctus est [= pugnam cōnfēcit]: Cūriātiō gladium in iugulō/iugulum dēfīxit eumque spoliāvit.
11. Horātiō spolia Cūriātiī prae sē gerentī obviam vēnit soror, quae Cūriātiō dēspōnsa [= spōnsa] fuerat.
12. Ut super frātris umerōs palūdāmentum [= pallium] spōnsī agnōvit, flēbiliter [= cum flētū] eum mortuum lūget.
13. Incitātus complōrātiōne [< complōrāre] sorōris Horātius eam verbīs increpat/increpuit atque gladiō trānsfīgit/trānsfīxit!
14. Ob hoc facinus atrōx [= crūdēle] Horātius ā duumvirīs/duovirīs [= duōbus virīs] in iūs (in iūdicium) vocātus est.
15. Lēgis verba haec erant: 'Duumvirī perduelliōnem [: scelus māximum] iūdicent. Sī vincent, caput obnūbitō [= vēlātō]! Īnfēlīcī arborī reste [= fūne] suspenditō! Verberātō vel intrā vel extrā pōmērium!'
16. In nōmine IVPPITER geminātur [< geminus] littera P.