1. Rōmam nūntiātum est 'Carthāgine bellum struī [= parārī], cum dīlēctūs agerentur [= mīlitēs cōnscrīberentur] et classis comparārētur'.
2. Lēgātī Carthāginem missī renūntiāvērunt 'sē exercitum et classem Carthāgine dēprehendisse [= invēnisse].'
3. In senātū cum sententiae perrogārentur, Catō 'Carthāginem dēlendam esse' cēnsuit, Nāsīca dissuāsit; tamen senātus dēcrēvit ut Carthāginiēnsibus bellum indīcerētur.
4. Etsī Carthāginiēnsēs lēgātōs mīsit ut sē dēderent, Catōnis sententia ēvīcit [= persuāsit] ut senātus in dēcrētō [< dēcerenere] perstāret [= persevērāret].
5. Obsidibus et armīs acceptīs, cōnsulēs imperāvērunt ut novum oppidum X mīlia passuum ā marī remōtum [= distāns] conderent.
6. Ita Carthāginiēnsēs ad bellandum compulērunt [= coēgērunt].
7. Prīmō irrita [= vāna] fuit oppugnātiō Carthāginis, sed Rōmānī repulsī ac fugātī ā P. Scīpiōne Aemiliānō ē perīculō explicitī/explicātī [= līberātī] sunt.
8. Catō, aliter prōmptus ad vituperandum [<> laudandum], Scīpiōnem laudibus prōsecūtus est dīcēns 'reliquōs quī in Āfricā mīlitārent umbrās volitāre, Scīpiōnem vigēre [= valēre]'.
9. Andriscus sīve Pseudo-Philippus fābulam fīnxit 'sē rēge Perseō et paelice [= alterā uxōre] nātum esse'.
10. Multī ad eum coībant [= conveniēbant], sed fraus dētēcta [= patefacta] est et Macedonia revicta [= rūrsus victa].
11. Rēgnum Masinissae arbitrō Scīpiōne dīvīsum est inter trēs fīliōs, quōrum minimus Graecīs litterīs ērudītus [= doctus] erat
12. Plēbs Scīpiōnī ita suffrāgābātur [= suffrāgiō favēbat] ut, cum aedīlitātem [< aedīlis] peteret, ante annum suum cōnsul creātus sit.
13. Scīpiō, cui extrā sortem Āfrica prōvincia data erat, portum Carthāginis obstrūxit [= clausit], ac tandem Carthāginem expugnāvit DCC annō postquam condita est.
14. Carthāgō in circuitū [< circuīre] XXIII mīlia passuum patēbat.
15. Senecta [= senectūs] est aetās īnfīrma neque senī tam validī sunt nervī quam iuvenī.