LINGVA LATINA PER SE ILUSTRTA

Hans Henning Ørberg

ROMA AETERNA

CAPITVLVM XLIV

PENSVM B

Ancus iūs fētiāle scrīpsit quō bellum indīcitur.

Latīnīs bellum indictum est, postquam lēgātus deōs testātus est populum Latīnum adversus populum Rōmānum dēlīquisse [= male fēcisse] et plērīque senātōrēs cōnsēnsērunt [= in eandem sententiam iērunt].

Latīnīs victīs, Ancus ingentem praedam Rōmam revēxit; nec vērō Medulliam expugnāre potuit propter fīrmās mūnītiōnēs [< mūnīre]. Iāniculō adiectō urbem amplificāvit [= ampliōrem fēcit].

Patre mortuō, Lucumō, vir strēnuus [= impiger], omnium bonōrum hērēs factus est.

Cum Etrūscī eum spernerent ut exsule ortum, uxor Tanaquīl, quae virum honōrātum [= decorātum] vidēre cupīvit, eī persuāsit ut Rōmam commigrāret cum omnibus bonīs [= fortūnīs] suīs.

Aquila eī pilleum abstulit et dīvīnitus [= dīvīnē] in capite reposuit. Hoc augurium Tanaquīl, quae rērum caelestium perīta erat, laeta accēpit.

Rōmae L. Tarquinius, quem dīvitiae cōnspicuum faciēbant, cīvēs sibi conciliābat cōmiter [= benignē] invītandō.

Equitātū auctō rēx Tarquinius cum Sabīnīs cōnflīxit. Eō proeliō praecipua fuit glōria equitum, quī ab lateribus incurrērunt ac Sabīnōs fūdērunt.

Haec fermē [= ferē] est fōrmula dēditiōnis: 'Dēditisne vōs, urbem, agrōs, terminōs, dēlūbra [= fāna], dīvīna hūmānaque omnia in populī Rōmānī diciōnem ?' 'Dēdimus.'

Servius Tullius, quī servā [= ancillā] nātus esse dīcitur, magnā cūrā ērudiēbātur [= docēbātur].

In vestibulō rēgiae duo pāstōrēs rīxam simulant; vocātī ad rēgem alter rem ex compositō ōrdītur, alter secūrim in caput rēgis dēicit.

Rēgīna, arbitrīs [= testibus] ēiectīs, Servium properē [= celeriter] accīvit [= arcessīvit].

Populō nūntiat 'rēgem nōn mortuum, sed sōpītum esse subitō ictū; interim Servium rēgis officiīs fūnctūrum esse.' Ita cēlātā morte opēs Serviī fīrmāvit [< fīrmus].

Servius rēx populum ex cēnsū [< cēnsēre] in V classēs distribuit [= discrīpsit]; singulae classēs ex iūniōribus et seniōribus cōnstant.

Quamquam Servius magnō cōnsēnsū [< cōnsentīre] populī rēx lēgitimus [< lēx] dēclārātus erat, L. Tarquinius rēgnum affectāre nōn dēstitit; Tullia, quācum nūptiīs [< nūbere] iūnctus erat, eum īnstigābat [= incitābat].

Postrēmō senātum per praecōnem in Cūriam coēgit ibique turpissimīs contumēliīs Serviō maledīcere ōrsus est.

Huic ōrātiōnī Servius intervēnit cum fautōribus [< favēre] suīs, sed Tarquinius eum arripuit atque per gradūs dēiēcit!

Tullia currum suum per corpus patris sanguinulentum [= cruentum] ēgisse fertur, neque id ā cēterō scelere abhorret.

Māne hominēs ē somnō expergīscuntur.

Senēs māiōrēs nātū sunt quam iuvenēs.

Mōtus membrōrum vinculīs impedītur.

Captīvus est mīles captus.

Discordia cīvīlis sēditiō dīcitur.

Hominēs ferās domāre nōn possunt.

Quī sōlus esse vult, locum sēcrētum petit.

Caput ārdēns glōriam futūram portendere putābātur.

Fabius Pictor est rērum gestārum scrīptor antīquus.

Servius cum prīmōribus Latīnōrum hospitiīs [< hospes] iūnctus erat.

Carpentum est vehiculum [= currus] quod duās rotās habet; bēstia quae currum vehit iūmentum dīcitur.

Synōnyma: uxor fīliī et nurus; dolus malus et fraus; īnsānia et furor;

clam factus et clandestīnus; idōneus et aptus; illūstris et inclutus; rēgius et rēgālis;

acerbus et amārus; ēlūdere et frūstrārī; quōmodo et quō pactō.

Contrāria: vetustās et novitās; iuventūs et senectūs; ēgredī et ingredī; pūblicē et prīvātim.


Index Pensum 44a Pensum 44c